Meme - những hình ảnh "vô tri" nhưng giúp con người đối phó với các vấn đề tâm lý dịch bệnh

Một nghiên cứu của Hoa Kỳ đã phát hiện ra, xem một vài meme có thể đủ để giúp mọi người đối phó tốt hơn với những căng thẳng trong thời kỳ dịch bệnh.

Các đối tượng trong nghiên cứu đã xem meme với nhiều khả năng cảm thấy ít lo âu hơn trong thời điểm dịch bệnh so với số khác chỉ xem những bài viết truyền thống. Theo một nghiên cứu của Hoa Kỳ về tác động của nội dung hài hước trực tuyến, một vài bức ảnh vui nhộn mỗi ngày có thể đủ giúp mọi người đối phó tốt hơn với những căng thẳng hàng ngày của cuộc sống.

Những bức ảnh hài hước như vậy được chia sẻ trên mạng xã hội cũng có thể làm tăng niềm tin của mọi người vào khả năng đối phó với sức khỏe tinh thần, phát hiện được công bố trên tạp chí Psychology of Popular Media. Ý tưởng rằng meme trong tất cả mọi thứ, có thể là một vũ khí quan trọng trong cuộc chiến hội chứng về tâm lý và tinh thần trong đại dịch không phải là điều quá xa vời như ban đầu người ta vẫn nghĩ.

Năm ngoái, một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Scientific Reports đã báo cáo rằng các meme về chứng trầm cảm có thể giúp cải thiện tâm trạng của những người có vấn đề về sức khỏe tinh thần. Jessica Myrick, tác giả chính của nghiên cứu mới cho biết: "Khi đại dịch tiếp tục kéo dài, tôi ngày càng trở nên thú vị hơn về cách mọi người sử dụng mạng xã hội và meme nói riêng, như một cách để nghĩ tích cực về dịch bệnh".

Đối với Myrick, một giáo sư tại Đại học Bang Pennsylvania, đây không phải là lần đầu tiên cô đối mặt với một hiện tượng Internet văn hóa đại chúng, một trong những nghiên cứu trước đây của cô ấy đã xem xét tác động của video về mèo đối với hạnh phúc. Đối với nghiên cứu mới của mình, Myrick và nhóm của cô đã khảo sát 748 người trực tuyến vào tháng 12/2020 để tìm hiểu việc xem các meme khác nhau có ảnh hưởng đến cảm xúc, lo lắng, xử lý thông tin và đối phó với bệnh tâm lý giai đoạn trong và sau dịch bệnh.

Để làm được điều này, các nhà nghiên cứu đã thu thập hàng trăm meme phổ biến trên các nền tảng liên quan và chia chúng thành các danh mục khác nhau, chẳng hạn như chú thích có đề cập đến Covid-19 hay không. Đối với nghiên cứu, những meme đó được chọn ra bởi một nhóm người tham gia đánh giá là hài hước và dễ thương không kém.

Đối với một số meme, các nhà nghiên cứu đã viết các chú thích mới liên quan đến Covid hoặc không liên quan đến Covid. Ví dụ: một meme có hình ảnh một con mèo đang giận dữ với chú thích, "Nghiên cứu mới xác nhận: Mèo không thể lây lan Covid-19 nhưng sẽ có nếu được cho phép". Phiên bản meme không liên quan đến Covid có chú thích: "Nghiên cứu mới xác nhận: Mèo không thể phá hoại ô tô của bạn nhưng sẽ phá hoại nếu có tùy chọn"...

Bước tiếp theo là chỉ định ngẫu nhiên các đối tượng để xem các meme khác nhau hoặc như một sự kiểm soát, các loại văn bản vô hình khác nhau. Sau đó, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra mức độ hài hước của những người tham gia nghiên cứu khi tìm thấy các phương tiện truyền thông mà họ nhìn, những cảm xúc mà họ báo cáo và cách họ được trang bị để đối phó với căng thẳng.

Phát hiện ra rằng những người xem meme cho thấy mức độ hài hước và cảm xúc tích cực hơn những người khác, điều này có liên quan gián tiếp đến việc giảm căng thẳng với các vấn đề về dịch bệnh. Những đối tượng đã xem meme có chú thích về Covid-19 thậm chí có nhiều khả năng cảm thấy ít căng thẳng hơn về tình hình dịch bệnh so với những người xem meme không có chú thích và liên quan đến tình hình thời sự.

Đồng thời, những người đã xem các meme liên quan đến Covid suy nghĩ kỹ hơn về nội dung và cảm thấy tự tin về việc đối phó. Các tác giả viết trong nghiên cứu nhận thấy những phản ứng dễ thương có liên quan đến việc giảm hay tăng hiệu quả đối phó. Phát hiện của nghiên cứu trái ngược với nhiều nghiên cứu trước đây về tác động tâm lý của các nền tảng mạng xã hội như Instagram, nơi mà việc nhấn mạnh vào sắc đẹp và thành công đã được chứng minh là có tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần.

Đồng thời, một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng "sự chết chóc" thông qua các tiêu đề tin tức dịch bệnh cũng có thể khiến tâm trạng của một người trở nên tồi tệ. Tuy nhiên, tác giả chính Myrick nhấn mạnh rằng mọi thứ khác nhau đối với các meme.

"Trong khi Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo rằng mọi người nên tránh quá nhiều phương tiện truyền thông liên quan đến Covid-19 vì lợi ích của sức khỏe tinh thần, nghiên cứu của chúng tôi cho thấy rằng các meme về Covid-19 có thể giúp mọi người cảm thấy tự tin hơn vào khả năng đối phó với dịch bệnh".

Các quan chức có thể sử dụng meme như một cách rẻ hơn và dễ tiếp cận để giao tiếp với công chúng về các tình huống căng thẳng. Myrick kết luận: "Những cảm xúc tích cực liên quan đến loại nội dung này có thể khiến mọi người cảm thấy an toàn hơn về mặt tâm lý, do đó có khả năng chú ý đến các thông điệp cơ bản liên quan đến các mối đe dọa sức khỏe tốt hơn".